Gözetim Kapitalizmi ve Birey Özerkliği Üzerine Bir İnceleme
Gözetim kapitalizmi, Shoshana Zuboff’un kapsamlı analizleriyle gündeme gelen ve dijital çağın en tartışmalı ekonomik yapılarından biri haline gelen bir kavramdır. Bu yapı, bireylerin dijital ortamda bıraktığı izleri—arama geçmişi, alışveriş tercihleri, sosyal medya etkileşimleri gibi—ekonomik değere dönüştürerek kar elde etmeyi hedefler. Ancak bu ekonomik model, sadece piyasa dinamiklerini değil, aynı zamanda bireylerin mahremiyetini ve karar alma özgürlüğünü de derinden etkileyen bir paradigmayı temsil eder. Bu sistemin temelinde, kullanıcı davranışlarının tahmin edilebilirliğini artırmak için verilerin toplanması ve bu veriler aracılığıyla bireylerin gelecekteki davranışlarının yönlendirilmesi yer alır. Algoritmalar sayesinde bireyin neye tıklayacağı, neyi satın alacağı veya hangi içeriği ne kadar süreyle tüketeceği önceden hesaplanabilir hale gelir. Bu noktada, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda siyasal ve etik bir tartışma da ortaya çıkar: Bireyin iradesi gerçekten özgür müdür? ...